سبک های معماری از گذشته تا کنون (بخش اول)
سبک های معماری از گذشته تا کنون در حال تغییر بوده است.از سبک هایی مانند کلاسیک،رنسانس تا سبک های هایتک و پست مدرن و … در معماری وجود داشته است.معماران همیشه در تلاش بوده اند که با الهام گرفتن از سبک های گذشته،سبک های جدید را به وجود آورند.در ساخت سازه های امروزی به طور معمول از سبک های مدرن استفاده می شود.اما باید بدانیم که معماری در طول تاریخ،چندین بار تغییر شکل یافته است.در این مقاله ما قصد داریم سبک های معماری را به ترتیب پیدایش به شما معرفی کنیم:
1. سبک معماری کلاسیک (Classical Architecture)
در بازه زمانی سالهای 850 پیش از میلاد مسیح تا 476 پس از میلاد مسیح
معماری کلاسیک در یونان باستان و روم سرچشمه گرفته است و با تقارن ، ستون ها ، پنجره های مستطیل شکل و سنگ مرمر مشخص می شود. سبک‌های معماری زیادی از معماری کلاسیک الهام گرفته‌اند. بسیاری از بزرگان معماری جهان، معماری کلاسیک را مادر همه سبک‌های معماری جهان می‌دانند.
ویژگی های شاخص سبک کلاسیک
- ساختمان‌های وسیع و بزرگ
- استفاده گسترده از طرح‌های خمیده و گرد گوشه در طراحی المان‌ها و حجم‌های اصلی ساختمان‌ها
- کنگره‌دار بودن ستون‌ها و جداره‌ها و کنده کاری‌های دستی در آنها
- الحاق متعلقات متعدد زینتی به ساختمان
- القای حس شکوه و عظمت به محض نگاه کردن به آنها
ساختمان های شاخص سبک کلاسیک
- آمفی تئاتر کولوسئوم در شهر رم ایتالیا
- معبد پانتئون شهر رم ایتالیا
- معبد پارتنون یونان( آکروپولیس )
- کلیسای سنت پیتر(واتیکان)
2. سبک معماری بیزانس (Byzantine Architecture)
در بازه زمانی 330 تا 1453 میلادی
بسیاری سبک معماری روم شرقی یا بیزانس را به تعدد در گنبدها و جزئیات تجملی فراوان می‌شناسند.
یکی از هدف‌های این سبک معماری این بوده است که مخاطب را با استفاده از گنبدهای فراوان و همین طور استفاده هوشمندانه از موزائیک‌های براق، شگفت زده نماید. معمولا با استفاده از این سبک معماری قصرهای سلطنتی باشکوه با جزئیات تجملاتی و البته مسحور کننده ساخته می‌شد و در طراحی برای آن سقف‌ها و ستون‌های بلند و البته تعداد زیادی گنبد در نظر گرفته می‌شد تا فرد بیننده با دیدن این بناها مجاب شود که فرد قدرتمند، ثروتمند و مهمی در این بناها زندگی می‌کند.
علاوه بر قصرهای متعددی که با استفاده از این سبک ساخته شده‌اند، کلیساها و مساجد بسیاری نیز طراحی شده‌اند که نمونه آنها در آثار تاریخی و معماری استانبول قابل مشاهده است.
ویژگی های شاخص سبک بیزانس
- گنبدهای فراوان
- توجه به جزئیات
- تجملات فراوان در ساخت جزئیات
ساختمان های شاخص سبک بیزانس
- مسجد ایاصوفیه شهر استانبول ترکیه
- کلیسای جامع سنت مارکو در شهر ونیز ایتالیا
- کلیسای سکره کور در شهر پاریس فرانسه
- باسیلیکای سان ویتاله، ایتالیا
- باسیلیکای سنت آپولیناره نوو، ایتالیا
- هیپودروم قسطنطنیه، ترکیه
- ایا ایرینی، ترکیه
- هوسیوس لوکاس، یونان
- صومعه دفنی، یونان
- قلعه آنگلو کاسترو، یونان
- کلیسای سنت کاترین، یونان
- حمام بیزانسی، یونان
3. سبک معماری رومانسک (Romanesque Architecture)
در بازه زمانی بین سالهای 900 تا 1200 میلادی
همان‌طور که از نام آن می‌توان حدس زد، این سبک بر پایه‌ی شیوه‌های معماری رومی‌ها استوار است و با ویژگی‌هایی همچون دیوارهای ضخیم، طاق‌های گرد و برج‌های بزرگ شناخته می‌شود. تمامی مناطقی که زمانی بخشی از امپراطوری روم بوده‌اند، ویرانه‌هایی از آن دوران را در برمی‌گیرند و طاق، ویژگی مشترک بیشتر آنها به شمار می‌رود. شاید عده‌ای به رمانسک صرفاً به چشم دوره‌ای برای انتقال به گوتیک نگاه کنند؛ اما نباید این نکته را فراموش کرد که سبک رمانسک از دل عصر تاریکی (Dark Ages) بیرون آمد و به اروپا روشنایی بخشید.
ویژگی های شاخص سبک رومانسک
- ستون‌های ضخیم و مقاوم
- دیوارهای ضخیم(وظیفه‌ی تحمل وزن سنگین ساختمان را بر عهده داشتند)
- بدنه سازه گرد و دایره ای شکل
- طرحی منظم و متقارن
- برج‌های بزرگ
- طاق های رومی
- استفاده از شکل‌های هندسی همچون مربع، لوزی و طرح‌های زیگزاگ در داخل فضا
ساختمان های شاخص سبک رومانسک
- کلیسای جامع دورهام در شهر دورهام انگلستان
- کلیسای جامع الی (Ely Cathedral) در انگلیس
- برج معروف پیزا در شهر پیزا ایتالیا
- کلیسای جامع دورام در انگلیس
- کلیسای سن مینیاتو آل مونته (San Miniato al Monte) فلورانس ایتالیا
- صومعه کلونی در فرانسه
- کلیسای جامع اشپیر در آلمان
- کلیسای جامع وُرمس (Worms Cathedral) در آلمان که با نام «کلیسای سنت پیتر» نیز شناخته می‌شود.
- قلعه وارتبورگ (Wartburg Castle) در آلمان که اِلمان‌هایی را به سبک گوتیک و رنسانس نیز در برمی‌گیرد.
- کلیسای سنت اندرو (St. Andrew’s Church) در شهر کُلُن آلمان
- کلیسای مریم مقدس در کاپیتول (St. Maria im Kapitol) در شهر کلن آلمان
- کلیسای حواریون مقدس (Basilica of the Holy Apostles) در شهر کلن آلمان
- کلیسای بزرگ سنت مارتین (Great St. Martin Church) در در شهر کلن آلمان
4. سبک معماری گوتیک (Gothic Architecture)
در بازه زمانی بین سالهای 1200 تا 1600 میلادی
در سبک گوتیک بیشتر بر روی ارتفاع و نورپردازی تمرکز می‌شود و با اینکه کلیساهای این سبک را از سنگ‌های سنگین‌وزن می‌سازند، برج‌های بلند و معماری آنها این‌طور به نظر می‌رسد که گویی جاذبه‌ی زمین را به سخره گرفته‌اند. ساختمان‌های طراحی شده در سبک گوتیک عموما بلندتر و سبک‌تر بودند و طوری ساخته می‌شدند که بیشتر از دیگر ساختمان‌ها خودنمایی می‌نمودند. از این سبک معماری بیشتر در ساخت کلیساها استفاده می شد و شاخصه آنها وجود طاق‌های نوک تیز در بنا بود.
ویژگی های شاخص سبک گوتیک
- طاق نوک تیز
- پشت‌بندهای معلق یا همان شمع‌های شمشیری
- قوس جناغی
- ستون‌های باریک
- مناره‌های مارپیچ و ستون‌های اصلی قوسی شکل
ساختمان های شاخص سبک گوتیک
- کلیسای نوتردام، فرانسه
- کلیسای شارتر، فرانسه
- سانتا ماریا دل فیوره، ایتالیا
- کلیسای جامع کنتربری، انگلیس
- وست مینستر ابی، انگلیس
- کلیسای جامع آمیان، فرانسه
- کلیسا جامع رنس، فرانسه
- کلیسای جامع میلان، ایتالیا
دوره های معماری گوتیک
- معماری گوتیک آغازین (از سال ۱۱۲۰ تا ۱۲۰۰ میلادی)
- گوتیک پیشرفته (از سال ۱200 تا ۱280 میلادی)
- گوتیک پسین (از سال ۱280 تا ۱5۰۰ میلادی)
5. سبک معماری رنسانس (Renaissance architecture)
در بازه زمانی بین سالهای 1400 تا 1700 میلادی
معماران رنسانس، پیچیدگی، غیرمتقارن بودن و حالت قائمی و عمودی ساختمان‌های سبک گوتیک را نمی‌پسندیدند و در مقابل سعی می‌کردند سادگی و ابعاد دقیق و متقارن سبک کلاسیک را دنبال کنند. طاق‌های گرد، گنبدها و شیوه‌های معماری کلاسیک دوباره در این دوره احیا شدند. در واقع نام رنسانس در زبان فرانسوی به معنی «تولد دوباره» یا «نوزایش» است و به دوره‌ی بیداری و پیشرفت در ایتالیا و اروپای شمالی برمی‌گردد. معماران رنسانس معتقد بودند که جهان در درجه‌ی کمال قرار دارد و قوانین آفرینش بر پایه‌ی اصول ریاضی بوده و دقیق و حساب شده است. در پی این اعتقاد، آنها موفق شدند ساختمان‌هایی را بسازند که هماهنگی و تناسب دل‌نشینی را در مخاطب القا می‌کرد.
ویژگی های شاخص سبک رنسانس
- چیدمان متقارن پنجره‌ها و درها
- استفاده‌ی فراوان از ستون‌های کلاسیک و ستون‌های چسبیده به دیوار (ستون دیواری)
- آذین‌های بالای درب یا همان سنتوری‌های سه‌گوش
- نعل درگاه مربعی شکل
- طاق
- گنبد
- سقف داخلی مسطح یا حفره‌مانند
- طاقچه‌های داخل دیوار که با مجسمه پر می‌شدند
ساختمان های شاخص سبک رنسانس
- گنبد کلیسای فلورنس (سانتا ماریا دلفوره)
- موزه لوور پاریس
- کلیسای فلورانس (برونلسکی)
- تپه کاپیتول (کاپیتولینه)
- کلیسای سن پیتر
- بیمارستان کودکان سرراهی (۱۴۲۴-۱۴۱۹ م)
- دهلیز کتابخانه لورنس
- تمپیه تو (۱۵۰۲-۱۵۰۳م)
- کلیسای سانتا ماریا دله کارچری (۱۴۵۸)
- ویلای روتوندا
- کلیسای سانتواسپیریتو
- کاخ شامپور (۱۵۱۹ م)
- معبد مالاتستایی (سان فرانچسکو)
- کلیسای جامع میلان
مراحل معماری رنسانس
- آغازین ( از سال 1400 تا 1500 میلادی)
- میانه (از سال 1500 تا 17000 میلادی)
- پیشرفته (از سال 1500 تا 1525 میلادی)
- پسین ( از سال 1520 تا 1600 میلادی)