در معماری ویلای دوپندار در یزد با دو چالش مواجه بودیم: اول نگاه به معماری به عنوان یک امر فرهنگی و دوم، دو دیدگاه متفاوت حامد و مطهره به عنوان مشتریان پروژه نسبت به خانه در تصورشان. از یک سو دیدگاه ما برای خوانش معماری سنتی یزد و رابطه آن با معاصر بودن و از سوی دیگر شرایط دوگانه اقتصادی و اجتماعی جامعه و تأثیر آن بر حساسیت کارفرمایان برای تحقق خواسته ها و خواسته هایشان. سلیقه هایی که نمی توان کتمان کرد، شرایط را سخت کرد.
گالری تصاویر ویلای دوپندار در یزد
- Dopendar House / Sinze Studio
- معماران: استودیو سین ز
- مساحت: 320 متر مربع
- سال: 2023
- عکس ها: خاطره عشقی
- معماران ارشد: حجت زینلی
- تیم طراحی: امیر تاج نیا، مصطفی قوام، نازیلا یادگار، مریم باجوی
- سرپرست: حجت زینلی
- ساخت: سجاد منتظری، علی میرجلیلی
- مهندسان سازه: مهدی یزدیان
- شهر:یزد
- کشور: ایران
به نظر می رسید یافتن راه حلی بین این دو چالش با بهره گیری از ذهنیت دوگانه حامد و مطهره در مورد خانه می تواند موثر باشد. معماری از دیدگاه‌های متفاوت آنها یک ساختمان مدرنیستی با بازشوهای بزرگ به بیرون و فضای بام سبز است، یا خانه‌ای با ویژگی‌های ظاهری معماری سنتی یزد و پنجره‌هایی با دید محدود به بیرون.
پاسخ ما به این مشکل ایجاد فضایی بود که بتواند اقدامی در راستای این دو چالش باشد. مفهوم دوگانه در مرز بین دو نمودار درونگرا و Dom-Ino در قالب یک دوبلکس قرار گرفت. از یک سو سعی می‌کند به الگوی حیاط مرکزی نزدیک شود و از سوی دیگر با ایجاد شکافی مرکب مانند در جبهه شمالی از این درون‌گرایی خلاص شده و خود را به فضایی میانی تبدیل می‌کند. و یک پاکت حصیری باز و بسته در جبهه جنوبی. شکاف ورودی در جبهه شمالی با خواندن دو عنصر ورودی و راهرو در خانه‌های سنتی یزد که مرز مشخصی را از طریق در میانی و دیواری مستحکم و مسقف تشکیل می‌دهند، می‌کوشد گسیختگی ایجاد کند. بدین ترتیب المان درب ورودی با حرکت و نزدیک شدن به حیاط مرکزی و محوطه داخلی، ورودی و راهرو را به یکدیگر تبدیل کرده و در گفتگوی دائمی با یکدیگر و با محوطه داخلی و کوچه قرار می دهد. گویی در یک فرآیند انتقال مانند، مفهوم مرز با ویژگی های عمق مخلوط و رقیق شده است.
در ادامه حیاط مرکزی (کارفرما بر اساس تجربه زیسته خود در خانه آن را حیاط نارنجی می نامد) نقش حیاط بیرونی خانه های دو حیاط سنتی یزد را ایفا می کند که به دلیل کارکرد زمین طبقه به عنوان فضای پذیرایی، فضایی نیمه عمومی را ایجاد می کند. در طبقه اول، خانه میزبان به عنوان محوطه داخلی خانه های سنتی یزد، مکانی در نظر گرفته می شود که حیاط اندرونی (مشتری بر اساس تجربه زندگی خود در خانه، آن را حیاط آبی می نامد) با فعال کردن ویژگی ارتفاع و قرار گرفتن در سطحی بالاتر از طبقه همکف، از فرم سنتی خود فاصله می گیرد و مرز فیزیکی بین خود و حیاط مرکزی (بیرونی) را به مرزی با باز بودن عمودی تبدیل می کند.
حیاط آبی از یک سو با ایجاد گذرگاه معلق وارد گفت و گوی بصری محدودی با حیاط مرکزی می شود و به اتاق می رسد و از سوی دیگر با اتاق نشیمن و آشپزخانه کوچک در طبقه اول می نشیند. فضای اندرونی و حیاط اندرونی با بازکردن پاکت حصیری به سمت حیاط بزرگ تبدیل به فضایی میانی و آغوشی برای آن می شود. گویی می‌خواهد خود را از محدودیت‌ها رها کند اما همچنان آزادی عمل دارد. علاوه بر این، پاکت حصیری با قابلیت تا شدن، به صورت دوگانه به عنوان صفحه حریم خصوصی برای طبقه اول و سایه بان برای طبقه همکف عمل می کند. هنگامی که باز است، به سایه ای برای طبقه همکف تبدیل می شود و زمانی که بسته می شود، به یک خلوت برای منطقه داخلی تبدیل می شود.
می توان گفت در این پروژه، الگوی درونگرای دو حیاطی، با موضع انتقادی خود نسبت به نوع سنتی خود، نقطه عطفی برای رسیدن به تفاهم بین دو دیدگاه می شود، جایی که تقابل مفروضات فکری مختلف، همدیگر را در آغوش می گیرد و به آن می رسد. آرامش